Làng nghề truyền thống-Mì gạo Tử Nê
Ai đã có có dịp đến Bắc Ninh chắc hẳn sẽ không quên được những làn dân ca Qua Họ của các anh hai chị hai; những món ăn đặc sản được làm từ làng nghề ở vùng đất Quê Thiên Đàng Tử Nê. Xã Tân Lãng, huyện Lương Tài, tỉnh Bắc Ninh, từ lâu đã nổi danh là làng
nghề làm bún, làm mì ngon mà nhiều khách thập phương biết đến. Nghề làm bún,
làm mì không đơn giản chỉ là một nghề mưu sinh mà nó còn là thức quà quen thuộc
mỗi khi khách du lịch đến với mảnh đất nơi đây.
Làng nghề truyền thống
Làng làm
MÌ GẠO TỬ NÊ được công nhận là làng nghề truyền thống có từ thời cha ông để lại
lên tới cả trăm năm. Tháng 7 năm 1995 hợp tác xã mì gạo Tử Nê được thành lập để
chủ động sản xuất, tiêu thụ sản phẩm của làng nghề. Nghề làm mì, bún không đòi
hỏi phải có nhiều vốn. Ít vốn thì làm ít mà có nhiều làm lớn hơn. Nghề có rải
rác khắp các hộ dân thuộc thôn Tử Nê. Trên địa bàn xã hiện nay có khoảng 30 hộ
gia đình, cơ sở sản xuất đang phát triển nghề làm mì gạo này.
 |
|
Những sợi mì gạo Tử Nê trắng ngần được
phơi khô sau khi tạo thành sợi |
Quy trình làm làm mì, bún
Chúng
tôi ghé thăm cơ sở làm mỳ truyền thống của gia đình anh chị Tuấn Hường vào một
buổi chiều nắng. Trước mắt chúng tôi là những giàn mì phơi trên những cây tre,
cây nứa dựng trên một khoảng đất trống rất rộng.
 |
|
Mì bún sản xuất sạch không chất bảo
quản của gia đình anh chị Tuấn Hường |
Với diện
tích nhà xưởng khoảng 500m2 được anh chị Tuấn Hường đầu tư máy móc, thiết bị
vào sản xuất thay vì làm thủ công như trước đây. Đồng thời cơ sở sản xuất mì
của anh cũng đảm bảo sản xuất sạch, đã được kiểm định, là thương hiệu mì đươc
bảo hộ, nói không với hàn the và chất bảo quản. Để có sản phẩm mì ngon thì bí
quyết chọn gạo là vô cùng quan trọng. Anh Tuấn chia sẻ: “Để có được những sợi
mì, bún giai và ngon thì quy trình chọn gạo là rất quan trọng. Tôi thường làm
mì từ gạo khang dân, chọn những hạt gạo đều, to không lẫn tạp chất của những
loại gạo khác. Như vậy sản phẩm mì được làm ra sẽ thơm ngon và giai hơn.”
Quy
trình vo gạo của anh Tuấn khá cầu kỳ do sản phẩm mỳ bột nước của gia đình anh Tuấn
không sử dụng hàn the và chất tẩy trắng. Quy trình này trải qua 4 bước để đảm
bảo độ trắng sáng của gạo, theo anh Tuấn gạo sau khi vo bằng hệ thống máy sẽ
được rửa lại bằng nước sạch sau đó đem ngâm, mùa hè ngâm từ 3 đến 4 tiếng, mùa
đông từ 6 đến 7 tiếng để gạo nở đúng độ. Sau khi ngâm xong gạo được rửa lại
bằng nước sạch rồi tiến hành xay thành bột.
Từ năm 1995
thì hợp tác xã Mì gạo Tử Nê đã được liên minh hợp tác xã Việt Nam, liên minh
hợp tác xã Bắc Ninh, hỗ trợ đầu tư máy tách bột hút chân không để tạo ra sản
phẩm mì thơm, ngon, dẻo, dai, không bị chua. Mỳ sau khi được cán thành sợi thì
sẽ được ủ khoảng 12 tiếng để mì có độ tơi, sau đó công nhân tại xưởng của anh Tuấn
sẽ tiến hành giũ các sợi mỳ để phơi, công đoạn này thường được thực hiện vào
sáng sớm để mỳ được phơi khô ngay trong ngày.
Anh Tuấn
tay cầm sợi mì đã được chế biến xong, miệng cười vì thành quả của mình chia sẻ
thêm: “ Mì sau khi được cán thành sợi thì khâu phơi mì là rất quan trọng. Mì
phải được phơi thật khô để khi đóng gói đảm bảo mì ngon không bị mốc và ẩm
ướt.”
Sau khi
mỳ được phơi khô sẽ được chuyển ra xưởng để thực hiện khâu đóng gói. Những đôi
tay của công nhân rất tỉ mỉ từ mọi khâu để có thể thành sản phẩm mì chất lượng.
Mì được bó hay đóng gói thành các túi nhỏ và túi lớn rất đẹp mắt.
Những người giữ lửa nghề
Không
biết nghề làm mì gạo Tử Nê có từ bao giờ chỉ biết nó đã có từ lâu đời. Người dân
Tử Nê cứ truyền nghề cho nhau từ lớp này qua lớp khác, gắn bó với nó. Anh Tuấn
tâm sự: “ Làm nghề nào thì yêu nghề đấy. Ngày xưa điều kiện gia đình khó khăn
nhưng vì cái nghề này mà gia đình tôi bây giờ cũng bớt khổ. Mì có thương hiệu
rồi lại càng vui. Chỉ mong nhiều người hơn nữa sẽ biết đến mì gạo Tử Nê để
chúng tôi có thêm động lực để sản xuất ra những sợi mì ngon nhất phục vụ bà
con.”
Đến khu
phơi mì của một hộ khác gần đó Chị Nguyễn Thị Thập- công nhân làm mì, bún lâu
năm tại đây nhiệt tình gợi ý những món ăn ngon làm từ mì, bún. Chị lấy tay quệt
mồ hôi trên trán, vừa cầm cái nón quạt vừa chia sẻ với chúng tôi: “Tôi làm công
nhân làm mì cũng gần chục năm. Khâu nào tôi cũng làm rồi. Khó khăn vất vả là
thế nhưng đổi lại sợi mì ngon cũng xứng đáng lắm.”
Chúng
tôi ghé thăm gia đình chị Nguyễn Thị Huệ - trong thôn Tử Nê. Khi được hỏi về
nghề truyền thống làm bún, mì chị Huệ cười giòn tan kể lại: “Tôi không biết
nghề làm mì gạo có từ bao giờ trong gia đình. Từ hồi bé đã thấy các cụ nhà tôi
hay làm. Những hình ảnh ấy cứ theo suốt tuổi thơ tôi, và cái nghề cứ ngấm vào
máu thịt bao giờ không biết.”
 |
|
Người dân làng nghề chăm chút từng
từng công đoạn để cho ra những mẻ sản phẩm đạt chất lượng |
Hiện nay
khi mà thực phẩm bẩn và thực phẩm không rõ nguồn gốc đã trở thành nỗi lo của
toàn xã hội thì một sản phẩm mì gạo sạch được đăng ký thương hiệu bảo hộ như mì
gạo Tử Nê là một tín hiệu vui và là niềm tự hào của người dân Tử Nê. Mì gạo Tử
Nê đã trở thành thức quà quen thuộc mà ai có dịp đến với Bắc Ninh cũng sẽ nhớ
về. Nhớ về những sợi mì giai, ngon và cả những người làm ra nó.
Đinh
Khoai
